CUMA HUTBESİNDE OKUNAN DUALAR VE ANLAMLARI
İlk sünnet kılındıktan sonra müezzin Ahzab suresinin 56 ayetini seslice okur:

“İnnallâhe ve melâiketehü yüsallûne ‘ale’n-Nebiyy Yâ eyyühe’l-lezîne âmenü sallû aleyhi ve sellim”u teslîmâ…”2

Sonra peygamberimize salâvat getirir:

“Allâhümme salli ‘alâ seyyidinâ Muhammedin ve ‘alâ âli Muhammed ”3

Sonra müezzin iç ezan okur

Hatip4, minbere5 çıkmadan basamakların önünde durarak ellerini açar ve şu duayı okur:

“Allâhümme iftah aleynâ ebvâbe rahmetike ve yessir aleynâ hazâine fadlike ve keramike yâ ekrame’l – ekramîne ve yâ erhamerrâhimîn ”6

Dua bitince ellerini yüzüne sürer ve sağ ayağı ile ilk basamağa adımını atar; sol ayağını onun yanına almak suretiyle bu şekilde üçüncü basamağa kadar çıkar

Üçüncü basamakta durarak şu duayı okur:

“Rabbi’ş rahlî sadrî ve yessirlî emrî vehlül ukdeten min lisânî yefkahû kavlî Rabbi kad âteytenî minelmülki ve allemtenî min te’vili’l-ehâdîs Rabbi zidnî ilmen ve fehmen ve el-hıknî bi’s-sâlihîn ”7

Dua bitince ellerini yüzüne sürere ve aynı şekilde yedinci basamağa çıkar

Yedinci basamakta da elerini açarak şu duayı okur:

“Allâhümme hâzaşşe’nü leyse bişânî Ve hâzelmekânü leyse bimekânî Allâhümme yessir emrî ve tekabbelhü minnî Ve selâmün alâ cemîi’l-enbiyâi ve’l-mürselîn Ve’l-hamdü lillâhi rabbi’l âlemîn ”8

Dua bitince cemaate döner, oturur ve okunacak olan iç ezanı dinler Ezan bittikten sonra hatip ayağa kalkarak hutbenin birinci bölümünün Arapça kısmını oluşturan şu metni okur:

“el-hamdü lillâhi rabbi’l-âlemîn Vessalâtü vesselâmü alâ rasûlinâ Muhammedin ve alâ âlihî ve sahbihî ecmaîn Neşhedü en lâ ilâhe illallâhü vahdehû lâ şerîke leh Ve neşhedü enne Muhammeden abdühû ve resûlüh Emmâ ba’dü feyâ ibâdellâh İttekullâhe ve etîuh İnnellâhe maa’l-lezîne’t-tegav ve’l-lezîne hüm muhsinûn ”9

Sonra hutbenin konusuyla ilgili bir ayet okur

Ayet öncesinde “Kâle’llâhü te‘âlâ fî kitâbihi’l-kerîm”10 diye başlar

Ayet bitiminde “Sadeka’llâhü’l-azîm”11 der

Ardından konu ile ilgili bir hadis okur

Hadis öncesinde “Ve kâle’n – Nebiyyü (sallellahü ‘aleyhi ve selem)”12 diye başlar

Hadis bitiminde de “Sadeka rasûlüllah”13 der

Ve hutbenin Türkçe kısmını okur Hutbe metni bittikten sonra:

“Kâle aleyhi’s-salâtü ve’s-selâm: Ettêibü mine’z-zenbi kemen lâ zenbeleh Esteğfirullâhe’l-azîm ve etûbü ileyh Ve es’elüllâhelî ve lekümü’t-tevfîk”14 şeklinde dua okunur

“Bârekellâhü lenâ ve leküm ve lisâiri’l-mü’minîne ve’l-mü’minâti ve’l müslimîne ve’l- müslimâti el-ahyâi minhüm ve’l-emvât İnnehû semîun karîbun mücîbu’d-deavât ”15

“el-hamdü lillâhi hamde’l-kâmilîne ve’s-selâtü ve’s-selâmü ‘alâ resûlinâ Muhammedin ve ‘alâ âlihî ve sahbihî ecmaîn Fekâlellâhü Teâlâ: İnnallâhe ve melâiketehü yüsallûne ‘ale’n-Nebiyy Yâ eyyühe’l-lezîne âmenü sallû aleyhi ve sellim”u teslîmâ…”16

“Allâhümme salli ‘alâ Muhammedin ve ‘alâ âli Muhammed Kemâ salleyte alâ İbrâhîme ve ‘alâ âli İbrâhîm İnneke hamîdün mecîd”17

“Allâhümme bârik ‘alâ Muhammedin ve ‘alâ âli Muhammed Kemâ bârakte alâ İbrâhîme ve ‘alâ âli İbrâhîm İnneke hamîdün mecîd”18

“Allahım! İslam’a ve Müslümanlara yardım et! Devletimizi, ülkemizi ve milletimizi her türlü tehlikelerden koru! Bize dünya ve ahirette iyilik, güzellik ve nimetler ihsan eyle! Bizi, ana babamızı ve bütün müminleri bağışla! Şüphesiz sen dualarımızı işitir ve kabul edersin!”

Daha sonra “Ey Allah’ın kulları! Allah’a karşı gelmekten sakının ve ona itaat edin!” der, açıktan veya içinden eûzü besmele okur ve Nahl suresinin 90 ayetini okur

“İnnallâhe ye’müru bi’l-‘adli ve’l-ihsâni ve îtâi zi’l-kurbâ ve yenhâ ‘ani’l-fahşâi ve’l-münkeri ve’l-bağyy Ye‘ızuküm le‘alleküm tezekkerûn”19

Hatip, hutbeyi bu şekilde tamamladıktan sonra minberden iner ve namaz kıldırmak için mihraba geçer