54-KAMER SURESİ
Bismillahirrahmanirrahim
1. Ikterabetis saatu venşakkal kamer
2. Ve iyyerav ayetey yu’ridu ve yekulu sıhrun mustemir.
3. Ve kezzebu vettebeu ehvaehum ve kullu emrin mustekirr
4. Ve le kad caehum minel embai ma fihi muzdecer
5. Hıkmetum baliğatun fema tuğnin nuzur
6. Fe tevelle anhum yevme yed’ud daı ila şey’in nukur
7. Huşşean ebsarıhum yahrucune minel ecdasi keennehum ceradum munteşir
8. Muhtıyne iled a’ yekulul kafirune haza yevmun azir
9. Kezzebet kablehum kavmu nuhın fekezzebu abdena ve kalu mecnunuv vezducir
10. Fe dea rabbehu enni mağlubun fentesır
11. Fe fetahna ebvabes semai bimaim munhemir
12. Ve feccernel erda uyunen feltekal mau ala emrin kad kudir
13. Ve hamelnahu ala zati elvahıv ve dusur
14. Tecri bi a’yunina cezael li men kane kufir
15. Ve le kad teraknaha ayeten fe hel mim muddekir
16. Fe keyfe kane azabi ve nuzur
17. Ve le kad yessernal kur’ane liz zikri fe hel mim muddekir
18. Kezzebet adun fe keyfe kane azabi ve nuzur
19. İnna erselna aleyhim rihan sarsaran fi yevmi nahsim mustemir
20. Zenziun nase ke ennehum a’cazu nahlim munkaır
21. Fe keyfe kane azabi ve nuzur
22. Ve le kad yessernel kur’ane liz zikri fe hel mim muddekir
23. Kezzebet semudu bin nuzur
24. Fe kalu ebeşeram minna vahıden nettebiuhu inna izel lefi dalaliv ve suur
25. Eulkıyez zikru aleyhi mim beynina bel huve kezzabun eşir
26. Seya’lemune ğadem menil kezzabul eşir
27. İnna murslun nakati fitnetel lehum fertekıbhum vastabir
28. Ve nebbi’hum ennel mae kısmetun beynehum kullu şirbim muhtedar
29. Fe nadev sahıbehum fe teata fe akar
30. Fe keyfe kane azabi ve nuzur
31. İnna erselna aleyhim sayhatev vahıdeten fe kanu ke heşimil muhtezir
32. Ve le kad yessernel kur’ane liz zikri fe hel min muddekir
33. Kezzebet kavmu lutım bin nuzur
34. İnna erselna aleyhim hasıben illa ale lutnecceynahum bi sehar
35. Nı’metem min ındina kezalike neczi men şeker
36. Ve le kad enzerahum batşetena fe temarav bin nuzur
37. Ve le kad raveduhu an dayfihi fe tamesna a’yunehum fe zuku azabi ve nuzur
38. Ve le kad sabbehahum bukraten azabum mustekirr
39. Fe zuku azabi ve nuzur
40. Ve le kad yessernel kur’ane liz zikri fe hel mim muddekir
41. Ve le kad cae ale fir’avnen nuzur
42. Kezzebu bi ayatina kulliha fe ehaznahum ahze azizim muktedir
43. E kuffarukum hayrun min ulaikum em lekum beraetun fiz zubur
44. Em yekulune nahnu cemium muntesır
45. Seyuhzemul cem’u ve yuvelluned dubur
46. Belis saatu mev’ıduhum ves saatu edha ve emerr
47. İnnel mucrimine fi dalaliv ve suur
48. Yevme yushabune fin nari ala vucuhihim zuku messe sekar
49. İnna kulle şey’in halaknahu bi kader
50. Ve ma emruna illa vahıdetun ke lemhım bil besar
51. Ve le kad ehlekna eşyaakum fe hel mim muddekir
52. Ve kullu şey’in fealuhu fiz zubur
53. Ve kullu sağıyriv ve kebirim mustetar
54. İnnel muttekıyne fi cennativ ve neher
55. Fi mak’adi sıdkın ınde melikim muktedir
MEALİ
54 – KAMER SûRESİ
55 âyet olup Mekke’de inmiştir. Sûreye, ilk âyetinde geçip “dolunay” anlamına gelen “Kamer” adı verilmiştir. Âhireti ve Hz. Peygamber (a.s.)’ın nübüvvetini inkâr eden Mekke müşrikleri uyarıldıktan sonra, Hz. Peygamberi ve müminleri teselli için, daha önceki peygamberlerin tebliğ hayatları özetlenir ve sonunda, Kur’ân’ın dâvetinin, putperestleri yeneceği bildirilir. Ay’ın bölünmesi hem Peygamberimizin mûcizesine, hem onun tebliğinin şirkin hakimiyetine son vereceğine, hem de kıyamet sırasında ayın bölüneceğine, aynı anda işaret etmektedir.
Bismillâhirrahmânirrahîm
1 – Kıyamet saati yaklaştı, ay bölündü.
Ayın yarılması hicretten 5 yıl önce, Hz. Peygamber Mekke’nin çok yakınında Mina’da olduğu sırada vaki olmuştur.
2 – Ama o müşrikler her ne zaman bir mûcize görseler sırtlarını döner: “Bu, kuvvetli ve devamlı bir büyüdür” derler.
3 – Onlar hakkı yalan saydılar, heva ve heveslerine uydular. Halbuki her iş gibi bu nübüvvetin de kararlaştırılmış bir sonu elbette vardır.
Maksat, Peygamberimizin dâvasını geçici bir hevese, yahut yanılmaya vermek isteyen, yahut insanların kabûlüne mazhar olmayacağı için kaybolup gitmeye mahkûm zanneden kâfirlerin temennilerini kursaklarında bırakmaktır.
4 – Oysa onlara kendilerini inkârdan vazgeçirecek ibretler ihtiva eden nice olaylar bildirilmişti!
5 – Bunlar son derece üstün hikmettir. Ama ne fayda, uyarmalar kâr etmiyor. [6,149; 10,101]
6 – Sen de şimdi onları kendi hallerine terket. Gün gelir bir münâdî, hiç de hoşa gitmeyen, insanın görür görmez kaçacağı bir yere çağırır.
7 – Gözleri korkudan önlerine eğildikçe eğilmiş, dehşet içinde mezarlarından çıkar, yayılmış çekirgeler gibi her tarafı dalga dalga kaplarlar.
8 – Boyunlarını, çağıran münâdîye doğru uzatmış vaziyette, kâfirler: “Bugün çok zorlu bir gün, işimiz bitik” derler.
9 – Kendilerinden önce Nûh kavmi de Peygamberi yalancı saydı ve: “Bu delinin teki!” dediler. Onu incittiler, tebliğini engellediler.
10 – O da: “Ya Rabbî, ben mağlubum, artık Sen bana yardım et!” dedi.
11 – Biz de derhal, boşalan bir su ile göğün kapılarını açtık.
12 – Yeri pınar pınar fışkırttık. Öyle ki her iki su kütlesi, takdir edilen o işin olması için birleşti.
13 – Biz Nuh’u, levha halindeki tahtalar ve çivilerle yapılmış gemiye bindirdik. [7,64] {KM, Tekvin 6,14}
14 – O kadri bilinmemiş değerli insana, bir mükâfat olarak gemi, Bizim inayetimiz altında akıp gidiyordu.
15 – Biz bir ibret olsun diye, o gemiyi geriye bıraktık. Haydi, var mı ibret alan? [36,41-42]
16 – Nasılmış Benim cezalandırmam ve tehdidim! Görsünler bakalım!
17 – Yemin olsun: Biz, ders alınsın diye Kur’ân’ın anlaşılmasını kolaylaştırdık. Haydi, var mı düşünen ve ibret alan? [38,29; 19,97]
Bu âyeti yanlış anlayanlar, Kur’ân’ın bütün mânalarını herkesin kolaylıkla anlayacağını iddia ederler. Sathî bir şekilde okumakla anlaşılır, diye onu anlamak için öğrenime gerek olmadığını ve tefsir, hadis, fıkıh ilimlerini dikkate almaksızın açıklanabileceğini ileri sürerler. Halbuki bu âyetin yerleştiği muhtevaya bakacak olursak şu mâna anlaşılır: “İnsanlara gerçeği anlatmanın bir yolu da, inkârda direten geçmiş ümmetlerin başlarına gelen kötü âkıbetleri bildirmektir. Bir diğer vasıta ise Kur’ân’ın doğru yolu gösteren delilleri, öğüt ve telkinleridir. Biz o kötü akıbet tehlikesiyle karşı karşıya gelmenizi istemiyoruz. Onun için, size kolay olan tarafı gösteriyoruz. Kur’ân’ın dâvetine uyar, âyetlerini düşünürseniz kolayca doğru yolu bulursunuz.”
Öte yandan bu âyet, Kur’ân’ın hafızlarının çok olacağını bildirir. 600 sayfalık çok uzun bir Kitabın her nesilde milyonlarca hafızının bulunması, bu âyetin müjdelediği mûcizeyi, kıyamete kadar imzalamaya devam etmektedir. Başka hiçbir kitap için bulunmayan bu özellik şunu ispatlar: İnsanı kim yaratmışsa Kur’ân’ı gönderen de O’dur. O da kitabını korumak için, insanların onu ezberlemesini kolaylaştırmıştır.
18 – Âd halkı da Peygamberlerini yalancı saydı. Nasılmış Benim cezalandırmam ve tehdidim! Görsünler bakalım!
19 – Biz onların üstüne o talihsiz mi talihsiz günde, her şeyi söküp atan bir kasırga gönderdik.
20 – Öyle ki insanları, kökü sökülmüş, içi boş hurma kütükleri gibi fırlatıp atıyordu.
21 – Nasılmış Benim cezalandırmam ve tehdidim görsünler bakalım!
22 – Yemin olsun: Biz ders alınsın diye Kur’ân’ın anlaşılmasını kolaylaştırdık. Haydi var mı düşünen ve ibret alan?
23-25 – Semûd halkı da Peygamberlerini yalancı saydılar ve: “Yani biz, dediler, içimizden bir adamın peşinden mi gideceğiz? Böyle yaparsak doğrusu sapıtmış ve çıldırmış oluruz! Ne o, yani bu kitap, içimizden bula bula onu mu buldu, o mu buna lâyık görülmüş? Hiç de öyle değil, bilakis o, yalancının, küstahın tekidir!”
26 – Biz de Peygamberleri Salih’e dedik ki: “Sen hiç üzülme! Asıl kimin yalancı ve küstah olduğunu yarın öğrenirler!”
27 – “Biz imtihan etmek için onlara bir deve göndereceğiz. Şimdi sen onların ne yapacağını bekle ve eziyetlerine sabret.”
28 – “Hem onlara bildir ki su, aralarında nöbetleşe olacak, her su nöbetinde, sahibi hazır bulunacaktır.” [26,155]
29 – Onlar en yakın arkadaşlarını çağırdılar, o da bıçağı çıkarıp deveyi kesti.
30 – Nasılmış Benim cezalandırmam ve tehdidim! Görsünler bakalım!
31 – Biz onlara bir sayha, müthiş bir ses gönderdik, davar ağılındaki kuru ot ve çırpı gibi oldular.
32 – Yemin olsun, Biz, ders alınsın diye Kur’ân’ın anlaşılmasını kolaylaştırdık. Haydi, var mı düşünen ve ibret alan?
33 – Lût halkı da peygamberlerini yalancı saydılar.
34-35 – Biz de Lût’un ailesi dışında, hepsinin üzerine taş savuran bir fırtına gönderdik. Onları ise, tarafımızdan bir nimet olarak seher vakti kurtardık. İşte şükredenleri Biz böyle ödüllendiririz.
36 – Lût onları Bizim yakalarından tutup azaba çarpacağımızı söyleyerek tehdit etmişti. Ama onlar uyarmalara karşı şüpheye düştüler.
37 – Onlar Lût’un misafirlerine karşı niyetlerini bozdular, onlarla yalnız kalmak için gidip gidip geldiler. Biz de gözlerini silme kör ettik. Haydi tadın Benim cezalandırmamı ve tehditlerimi! [11,77-83; 15,61-74] {KM, Tekvin 19,11}
Bu kıssa Tevrat’ın Tekvin babında, 9,1-22 Kur’ân’dakinden biraz daha ayrıntılı anlatılır. Kur’ân’da nisbeten uzun anlatıldığı yer şu bölümlerdir. [11,77-83; 15,61-74]
38 – Bir sabah kendilerini, sürüp gidecek bir azap bastırıverdi.
39 – Haydi tadın Benim cezalandırmamı ve tehditlerimi!
40 – Yemin olsun: Biz, ders alınsın diye Kur’ân’ın anlaşılmasını kolaylaştırdık. Haydi, var mı düşünen ve ibret alan?
41 – Firavun hanedanına da uyaran peygamberler geldi.
42 – Onlar âyet ve delillerimizin hepsini yalan saydılar. Biz de onları mutlak galip, tam muktedir olan Allah’ın şanına yaraşır tarzda cezalandırdık.
43 – Şimdi söyleyin (ey Mekkeliler!) Sizin kâfirleriniz onlardan daha mı güçlüdür! Yoksa ilahî kitaplarda sizin ebedî olan âhirette kurtulacağınıza dair berat senedi mi var?
44 – Ne o, “Biz tam dayanışma halinde olan, muzaffer bir topluluğuz” mu diyorlar?
45 – İyi bilsinler: Onların toplu kuvvetleri bozguna uğrayacak ve arkalarını dönüp kaçacaklardır.
Bu âyet hicretten 5 yıl önce Kureyş’in ve diğer İslâm düşmanlarının hezimete uğrayacaklarını mûcizevî olarak bildiriyor. O dönemde müslümanlar o kadar güçsüz idiler ki bir kısmı Habeşistan’a hicret etmişlerdi. Mekke’de kalanlar ise Şi’b-i Ebî Talib’de kuşatma altında idiler. Üç yıl sürecek olan bu kuşatma sırasında açlıktan nerdeyse kırılacaklardı.
46 – Daha doğrusu, onların asıl buluşma zamanları, Kıyamet saatidir.
Kıyamet saatinin dehşeti ise tarif edilemeyecek kadar müthiş ve acıdır!
47 – Mücrimler tam bir şaşkınlık ve çılgınlık içindedirler.
48 – O gün cehennemde yüzleri üstü süründürülürler ve kendilerine: “Tadın” “cehennemin temâsını!” denilir.
49 – Muhakkak ki Biz her şeyi bir kaderle, bir ölçü ile yarattık. [25,2; 87,1-3]
50 – Bizim emrimiz sadece bir kere, hem de göz açıp kapama gibi pek hızlıdır.
51 – Gerçekten Biz sizin nice benzerlerinizi imha ettik! Haydi var mı düşünen ve ibret alan?
52-53 – Onların yaptıkları her şey, defterlerde kayıtlıdır.
Küçük, büyük her şey, satır satır yazılıdır. [82,10-11]
Her şahsın yanında bulunan kayıt melekleri (Kiramen Kâtibin) amel, yani hesap defterine, yaptığı her işi kaydetmektedirler.
54 – Ama müttakiler ise cennetlerde, bahçelerde ve ırmak kenarındadırlar.
55 – Son derece kuvvetli o Hükümdarın, hak ve dürüstlük meclisinde yerlerini alırlar.