Web sitemize hoşgeldiniz, 18 Aralık 2024
Beğen 3

Mustafa Demirci-Kureyş’in Teklifleri ve İstekleri

O günden sonra Hamza teslim oluşunu korudu ve Peygamber’in tüm isteklerine uydu. Onun İslâm’a girmesi Kureyş’i çok etkiledi; artık Peygamber’e, Hamza’nın koruyacağını düşünerek, doğrudan saldırılarda bulunamıyorlardı. Diğer taraftan, bu beklenmedik olay onların meselenin asıl önemini daha iyi kavramalarını sağladı ve Araplar arasındaki yüksek konumlarına zarar verecek olan bu gelişmeyi önlemek ve durdurmak için yeni çözümler arama çabalarını da artırdı. Bu tehlikeyi düşünerek taktik değiştirmeye ve Abdu Şems’in ileri gelenlerinden Utbe İbn Rabia’nın mecliste yaptığı öneriyi kabul etmeye karar verdiler. Utbe: “Niçin Muhammed (s.a.v.)’e gidip kabul edeceği bazı tekliflerde bulunmuyoruz?” dedi. “Kabul ettiklerini, bizi rahat bırakması karşılığında veririz.” Peygamber (s.a.v.)’in Kâ’be yakınında yalnız başına oturduğu haberi geldi. Utbe hemen meclisten ayrıldı ve Mescid’e gitti. O bu görevi, Hâşim’in kardeşi Abdu Şems’in torunu olduğu için üstlenmişti. Kusayy’ın oğlu Abdu Menâf’tan sonra iki oğlu Abdu Şems ve Hâşim kabileleri birbirinden ayrılmış iseler de, farklılıkları büyük atalarının ortak oluşuyla kapatılabilirdi. Bunların yanı sıra Utbe, Kureyş içinde en az şiddet taraftarı olan ve daha çok uzlaşmacı karaktere sahip bir adamdı; aynı zamanda çok da akıllıydı.
Peygamber’e: “Ey kardeşimin oğlu!” dedi, “Sen, bildiğin gibi kabilenin soylularındansın ve senin soyun sana şerefli bir konum sağlıyor. Fakat sen halkına ciddi ve tehlikeli bir mesele getirdin, bununla onları birbirinden ayırıyor, onların yaşam tarzının saçma olduğunu söylüyor, dinlerini ve tanrılarını küçümsüyorsun ve onların atalarına kâfir diyorsun. Şimdi benim önerdiklerimi dinle, sana uygun olanı kabul et. Eğer istediğin zenginlikse, mallarımızı birleştirir seni aramızda en zengin kimse yaparız. Eğer istediğin şerefse, seni liderimiz yaparız ve senin sözünden hiç çıkmayız. Ve eğer kral olmak istiyorsan seni kral yaparız. Eğer sana musallat olan cinden ve hastalıktan kurtulamıyorsan sana bir hekim buluruz ve iyileşene dek senin için tüm servetimizi harcarız.” Konuşmasını bitirdiğinde Peygamber ona: “Ey Velîd’in babası, şimdi beni dinle!” dedi. Utbe “dinleyeceğim” deyince, Peygamber (s.a.v.) kendisine, yeni gelen sûrelerden birini okudu.
Utbe, kazanmak istediği kişiyi etkilemek için biraz olsun dikkatle dinliyor izlenimini vermek istiyordu. Fakat birkaç cümle dinledikten sonra tüm bu düşünceler yerini okunan kelimelerin anlamlarını düşünmeye bıraktı. Ellerini arkasına dayayarak oraya oturdu, dinledikçe ellerinin üstüne daha çok yükleniyordu; kulaklarına nüfuz eden lisanın güzelliği karşısında şaşırmıştı. Okunan âyetler[62] Vahy’in kendisinden, yerlerin ve göklerin yaratılışından bahsediyordu. Eski peygamberlere, onlara tabi olmayı reddeden topluluklara ve onların nasıl cehennemi boyladıklarına değinen âyetler bunu takip ediyordu. Daha sonra inananlara değinen ve onlara bu dünyada melekler tarafından korunmayı, âhirette de ebedî mutluluğa ulaşmayı vadeden bir pasaj geliyordu. Peygamber (s.a.v.) okumasını şu cümlelerle bitirdi:
“Gece, gündüz, Güneş ve Ay O’nun âyetlerindendir. Siz Güneş’e de, Ay’a da secde etmeyin. Allah’a secde edin ki, bunları kendisi yaratmıştır. Eğer O’na ibadet edecekseniz” (Fussilet: 37).
Bunun üzerine Peygamber hemen başını yere koyarak secde etti. Daha sonra şöyle dedi: “Ey Ebû’l-Velîd, duyduklarını duydun, şimdi her şey onlarla (duyduklarınla) senin aranda.”
Utbe arkadaşlarının yanına döndüğünde onlar, Utbe’nin yüzündeki ifade değişikliğine öyle şaşırmışlardı ki “Sana ne oldu ey Ebû’l-Velid?” demekten kendilerini alamadılar. Utbe şu cevabı verdi: “Şimdiye dek hiç duymadığım sözler duydum. O şiir değil, Tanrı’ya andolsun büyü ve kehanet de değil. Ey Kureyşliler, söylediklerime kulak verin ve benim dediklerimi yapın. Bu adamla işi arasına girmeyin, onu kendi haline bırakın; çünkü Allah’a yemin ederim ki ondan duyduğum sözler büyük haberlerdir. Eğer Araplar onu yok ederse onu başkalarının ellerinde kaybetmiş olursunuz, ama eğer Araplara üstün gelirse, onun hakimiyeti sizin hakimiyetiniz, onun gücü sizin gücünüz olur. Böylece insanların en şanslısı olursunuz.” “Seni diliyle büyülemiş” diye onunla alay ettiler. Utbe “Size benim kişisel fikrimi söyledim, neyin en iyi olduğunu düşünüyorsanız onu yapın” dedi. Onlara daha fazla karşı çıkmadı, Kur’ân âyetleri onda çok kısa süreli bir etki yaratmıştı. O sırada, Utbe, Peygamber’e sorduğu soruların hiçbirine cevap getiremediği için, içlerinden biri şöyle dedi: “Muhammed’e haber gönderelim, onunla konuşalım ve tartışalım ki denenmemiş hiçbir yol bırakmayalım.” Bunun üzerine ona şöyle bir haber gönderdiler: “Kabilenin ileri gelen soyluları seninle konuşmak için toplandı.” Peygamber (s.a.v.) onların tutumlarını değiştirdiğini düşünerek hızla yanlarına gitti. Onları gerçeğe (Hakk’a) ulaştırmak istiyordu, fakat onlar kendisine daha önce yapılan teklifleri sıralamaya başlayınca bütün ümitleri kayboldu. Konuşmalarını bitirdiklerinde onlara şöyle dedi: “Ben büyülenmiş değilim, aranızda en şerefli olmayı veya kralınız olmayı da istemiyorum. Bilâkis Allah beni size bir elçi olarak gönderdi ve bana bir kitap verdi, sizi hem uyarmamı hem de müjdelememi emretti. Size Rabbimin mesajını ilettim ve iyi tavsiyelerde bulundum. Eğer size getirdiklerimi kabul ederseniz bu sizin için hem bu dünyada hem de âhirette kurtuluştur; fakat eğer getirdiklerimi kabul etmezseniz, o zaman sizinle benim aramda Allah’ın hüküm vermesini bekliyorum.”
Kureyşlilerin tek cevabı daha önce kaldıkları yerden devam etmeleriydi. Eğer onların tekliflerini kabul etmiyorsa, Allah’ın elçisi olduğunu ispatlayacak bir şeyler göstermeliydi, o zaman mesele hallolurdu. “Rabbinden çevremizdeki dağları kaldırmasını, toprağı dümdüz yapmasını ve ülkemizden Irak ve Suriye’deki gibi nehirler akıtmasını iste. Atalarımızdan birinin, örneğin Kusayy’ın dirilmesi için dua et. Biz de ona söylediklerinin doğru olup olmadığını soralım. Veya eğer bizim için bunları istemeyeceksen kendin için birşeyler iste. Allah’tan senin sözlerini doğrulayıp bizimkileri yalanlayacak bir melek indirmesini iste. Sana bahçeler, saraylar, altın ve gümüş hazineleri versin ki senin Allah katında ne kadar değerli olduğunu görebilelim.” Peygamber onlara şöyle cevap verdi: “Ben Allah’tan böyle şeyler isteyecek değilim, çünkü O beni uyarmam ve müjdelemem için gönderdi.” Onu dinlemeyi reddederek şöyle dediler: “O zaman gökyüzünü parça parça üzerimize indir.” Bunu şu âyete karşı söylüyorlardı: “Eğer biz dilersek onları yerin dibine geçirir, ya da gökten üzerlerine parçalar düşürürüz.” (Sebe’, 9.) “Karar verecek olan Allah’tır, dilerse yapar” diye cevap verdi Peygamber (s.a.v.).
Alaylı bakışlarla, cevap vermeden başka bir konuya geçtiler. Onlara göre, Vahyin en şaşırtıcı ve etkileyici yönü Rahmân isminin çok sık geçmesiydi, bu Peygamber (s.a.v.)’in herhalde ilham kaynağı olmalıydı. Sûrelerden biri “Rahman, Kur’ân’ı öğretti” (Rahman, I.) sözleriyle başlıyordu. Muhammed (s.a.v.)’in söylediği şeyleri Yemâme’li bir adamdan öğrendiği söylentisini kabul etmek işlerine geldiği için şöyle diyorlardı: “Sana öğretilen her şeyin Yemame’li Rahmân adındaki bir adamdan kaynaklandığını duyduk, biz Rahmân’a kesinlikle inanmayız.” Peygamber sessiz kaldı, onlar şöyle devam ettiler: “Muhammed (s.a.v.), şimdi biz sözlerimizin doğruluğunu ispatladık ve Tanrı’ya andolsun ki seni rahat bırakmayacağız. Sen bizi veya biz seni yok edinceye kadar savaşacağız.” İçlerinden biri şunları da ekledi: “Sen bir merdiven alıp göğe tırmanıncaya ve söylediklerini doğrulayacak dört melek gelinceye dek sana inanmayacağım. O zaman bile sanırım sana inanmam.” Bunları söyleyen Mahzûm’lu Ebû Umeyye’nin oğlu Abdullah idi. Abdullah babası tarafından Ebû Cehil’in kuzeni oluyordu; fakat annesi Âtike, Abdu’l-Muttalib’in kızıydı ve kardeşinin, yani Peygamber’in babasının ölümünden sonra oğluna onun adını koymuştu. Halkının ileri gelenleriyle arasındaki bu uzaklığın üzüntüsüne bir de en yakın akrabalarından birinden bu sözleri duyma üzüntüsü eklenmişti.
Kendisine karşı en fazla nefret besleyen kavim olan Mahzûmîlerden sadece bir kişi, halası Berre’nin oğlu Ebû Seleme İslâm’a girmişti ve yine o taraftan yeni dine beklenmedik güçlü bir destek geliyordu. Ebû Seleme’nin babası tarafından kuzeni olan Erkam adında zengin bir akrabası vardı -ikisinin Mahzûmlu olan dedeleri kardeşti- ve Erkam, Peygamber (s.a.v.)’e gelip “Lâ ilâhe illâllah” (Allah’tan başka tanrı yoktur) “Muhammedün Rasûlullah” (Muhammed O’nun elçisidir) diye inancını açıkladı. Daha sonra Safa Tepesi eteklerindeki büyük evini İslâm’ın hizmetine verdi. O zamandan sonra mü’minler, Mekke’nin ortasında görülme ve rahatsız edilme kaygısı taşımadan sığınabilecekleri ve birlikte ibadet edebilecekleri bir yere kavuştular.


Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Yorum Yaz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.