Bir göz ki onun olmaya ibret nazarında,
Ol düşmanıdır sâhibinin baş üzerine
Kulak ki öğüt almaya her dinlediğinden,
Akıt ana sen kurşunu hemen deliğinden.
Sol el ki onun olmaya hayr-ü hasenâtı
Verilmez ona Cennet ilinin derecâtı.
Ayak ki ibâdet yolunu bilmez onu kes,
Öğrensin onu mescid önünde kapıda as.
Bir dil ki Hak-kın zikri ile olmaya mu’tâd,
Urma sen ol et pâresine dil deyu hiç ad.”
Nefsim deme şol dîve ki ilter seni şerre,
Nefis odur anın fikri vü meyli ola hayre.
Gönül müdür ol kim içi vesvâs ile dolmuş,
Kibr ile hased askeri her yânını almış.
Şol cân ki fekat cismi diri tuta deme cân,
Hayvanda da vardır o damarlarda dolan kan.
“Can ol ki nefaht-ü dedi Kur’ânda ana Hak,
O nefha-i Rahmâniyyedir bu sırr-ı mutlak.”
“Ol rûh –i izâfiye kim erdi odur insân,
Ol nokta-i kübradır olan sûret-i Rahmân.”
Însanda denür ana dahi hem Âdem-i ma’nâ,
Hem rûh-u musavverdir o hem âkil-ü danâ.
Zirâ ki cihâna neye geldiğini bil
Maksûd olunan matlab-i a’lâsını buldu.
Ol nefha imiş diri tutan cümle cihânı
Ol nefha imiş zîynet eden bâğ-ı cinânı.
Ol nefha ile oldu imâret bu avâlim,
Ol nefha ile oldu kamû yedi ekâlim.
Ol nefha ile gözü açıklar görür ibret,
Ol nefha ile işidilir ma’nâ-i hikmet.
Ol nefha imiş Âdem’e bil meşreb-i a’lâ,
Ol nefha imiş kâf-ı vücûdundaki Ankâ.
Dil anın ile kıldı özün zikrine mu’tâd,
Ol nefha ile dâim eder yâr adını yâd.
El anın ile vermeğe meyl eyledi mâli,
Ayak dahi doğrulttu bu nefha ile yolu.
Nefs anın ile râzıyye-vü marziyye oldu,
Emmâreliğin terk edüben tezkiyye buldu.
Rûh anın ile etti semâvâta urûcu,
Kıldı melekûta dahî anınla vulûcu.
Ulvî olup ıtlâka eriştirdi sülûku,
Mülki şu ki terk ede bulur şâh -ı mülûku.
İniş dahi yokuş bir olur cümle yanında,
Cismindeki can gibi bulur dostu canında.
Gider ikilik birlik olup her şey olur Hak,
Çün gide bulut âleme gün doğa muhakkak.
Ol nafha ki Âdem demidir Âdemi iste ,
Ol demde Niyâzi erilür menzil-i dosta.