RAMAZAN RİSALESİ-TAMAMI-TIKLA İNDİR

Ramazan-ı Şerifteki oruç, nefsin terbiyesine baktığı cihetindeki çok hikmetlerinden bir hikmeti şudur ki:

Nefis, kendini hür ve serbest ister ve öyle telâkki eder. Hattâ, mevhum bir rububiyet ve keyfemâyeşâ hareketi, fıtrî olarak arzu eder. Hadsiz nimetlerle terbiye olunduğunu düşünmek istemiyor.
Hususan, dünyada servet ve iktidarı da varsa, gaflet dahi yardım etmişse, bütün bütün gasıbâne, hırsızcasına, nimet-i İlâhiyeyi hayvan gibi yutar.

İşte, Ramazan-ı Şerifte, en zenginden en fakire kadar herkesin nefsi anlar ki, kendisi mâlik değil, memlûktür; hür değil, abddir. Emrolunmazsa, en âdi ve en rahat şeyi de yapamaz, elini suya uzatamaz diye, mevhum rububiyeti kırılır, ubûdiyeti takınır, hakikî vazifesi olan şükre girer.
Lügatler :
abd : kul
âdi : normal, sıradan
cihet : taraf, yön
fıtrî : doğal, yaratılıştan gelen
gaflet : dalgınlık, dikkatsizlik
gasıbâne : hakkı olmadığı şeyi alarak, gasbederek
hadsiz : sınırsız
hakikî : asıl, gerçek
hikmet : fayda
hususan: özellikle
iktidar: kudret, güç, egemenlik
keyfemâyeşâ : kendi keyfince, keyfi nasıl isterse, başıboş
mâlik : sahip
maruz : tesir altında kalan
memlûk : kul, köle
mevhum : gerçekte olmadığı halde var sayılan
nefs : kişinin kendisi
nimet-i İlâhiye : Allah’ın nimeti
Ramazan-ı Şerif : şerefli Ramazan ayı
rububiyet : Rablık; Allah’ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması
telâkki : anlama, kabul etme
terbiye : belli bir amaca erişecek şekilde geliştirme, olgunlaştırma
ubûdiyet : Allah’a kulluk, ibadet